BİYOÇEŞİTLİLİK

Bir bölgede yaşayan canlı türlerinin sayı ve çeşitçe zenginliğine biyoçeşitlilik (biyolojik çeşitlilik) denir.

Dünya üzerindeki farklı yaşam alanlarında farklı sayı ve çeşitte canlı yaşar. Yaşam alanlarının özellikleri yapısındaki canlı çeşitliliğini yani biyoçeşitliliği etkiler.

A-Biyoçeşitliliğin Önemi Nedir?

• Biyoçeşitlilik ekosistemin işleyişini kolaylaştırır.
• Biyoçeşitlilik doğal zenginliktir.
• Biyoçeşitliliğin fazla olması tarım ve sanayi alanında katkı sağlar.
• Biyoçeşitlilik doğa turizmini katkı sağlar.
• Biyolojik çeşitlilik ile ekosistemler dengede kalır.
• Biyoçeşitlilik sağlığımızı destekler.
• Ülkemiz biyoçeşitlilik yönünden zengindir.[SPOT 1]

B-Biyoçeşitliliğe Etki Eden Faktörler

İklim: Bitki ve hayvanlar her iklimde yaşayamaz.

Yeryüzü şekilleri: Arazide dağ, ova, vadi gibi yeryüzü şekilleri biyolojik çeşitliliğe neden olur.

Coğrafi konum: Bulunan yerin dünya üzerindeki coğrafi konumu da önemlidir.

Toprağın yapısı:  Toprakta bulunan mineraller biyolojik çeşitliliği etkiler.[SPOT 2]

C-Biyoçeşitliliğin Etkilediği Alanlar

Tarım: Beslenme sorunları çözülür, farklı ürünler elde edilir.

Tıp ve eczacılık: Bitkisel ürünler ile yeni ilaçlar üretilir.

Ormancılık: Kağıt, kauçuk, kereste üretimi sağlanır.

Balıkçılık: Denizlerde elde edeceğimiz ürünler besin olarak tüketilir.

Hayvancılık: Et, süt ve hayvansal ürünlerin elde edilmesini sağlar.

Endüstri: Çeşitli sanayi ürünlerinin elde edilmesi için gerekli ham madde ihtiyacını sağlar

D-Biyoçeşitliliği Tehdit Eden Faktörler

• Aşırı nüfus artışı
• Çevre kirliliği
• Çayır, mera ve otlak alanların aşırı otlatılması.
• Erozyonla toprağın yok olması
• Tarımda zirai ilaç kullanımı
• Sulak alanların kurutulması
• Doğal afetler
• Ormanların tahrip edilmesi
• Orman yangınları
• Küresel ısınma sonucu oluşan iklim değişikliği
• Kaçak ve aşırı avlanma
• Turizm faaliyetlerinin artması
• Ev ve sanayi atıkları
• Maden ocaklarının doğayı tahrip etmesi
• Nükleer patlamalar
• Asit yağmurları
• GDO (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) biyoçeşitliliği tehdit etmektedir.[SPOT 3]

NOT: Canlıların nesillerinin tükenmesi biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden olur.

E-Ülkemizde ve Dünya’da Nesli Tükenen ya da Tükenme Tehlikesi İle Karşı Karşıya Olan Canlılar

Nesli Tükenen Canlılar

Doğal afetler, çeşitli insan faaliyetleri, salgın hastalıklar, iklim değişikliği ve bazı çevresel sorunlar sonucu nesli tamamen yok olan canlılardır.

Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan canlılar sayıca azalmış fakat yok olmamıştır.

1.Ülkemizde nesli tükenmekte olan hayvanlar

• Kelaynak
• Deniz kaplumbağası
• Akdeniz foku
• Yaban kedisi
• Ceylan
• Sülün
• Karetta karetta su kaplumbağası
• Yaban koyunu
• Alageyik
• Bozayı
• Tepeli pelikan

2.Ülkemizde nesli tükenmiş olan hayvanlar

• Asya aslanı
• Asya fili
• Anadolu parsı
• Kunduz
• Anadolu leoparı
• Mersin balığı
• Yakalı toy kuşu
• Kafkas öküzü

3.Ülkemizde nesli tükenme tehlikesinde olan bitkiler

• Kardelen
• Sıklamen
• Karçiçeği
• Göl soğanı
• Ters lale
• Orkide
• Salep
• Nergis
• Çiğdem
• Süsen
• Kar çiçeği

4.Dünyada nesli tükenmekte olan hayvanlar

• Panda (Bambu ayısı),
• Kutup ayısı
• Penguen
• Kısa gagalı yunus

5.Dünyada nesli tükenen hayvanlar

• Dinazor
• Moa
• Mamut
• Tazmanya kaplanı
• Tazmanya kurdu
• Hazar kaplanı (Pers kaplanı)
• Çizgili sırtlan

F-Ülkemizin Biyoçeşitliliği

Ülkemiz coğrafi konumu, üç tarafı denizlerle çevrili olması, iklim özellikleri ve yeryüzü şekilleri dolayısıyla biyoçeşitlilik bakımından oldukça zengindir.

Ülkemizde yaklaşık olarak 100.000 omurgasız hayvan, 500  balık, 400 kuş ve 10.000 bitki türü bulunur. Bunlardan bazıları;

• Acur
• Çitlenbik
• İğde
• Göleviz
• Ahlat (yaban armudu)
• Alıç
• Delice
• İdris
• Ergen
• Melengiç
• Muşmula (döngel)
• Hünnap
• Taflan
• Kocayemiş
• Yaban mersini
• Üvez
• Yonca
• Mürdümük ülkemize özgü biyoçeşitlilik sağlar.

NOT: Ülkemiz endemik (bir bölgeye özgü) tür bakımından çok zengindir.

.